Celmisia (Asteraceae)
De Celmisia is een bijzondere alpine plant die van nature voorkomt in de bergachtige gebieden van Nieuw-Zeeland, met enkele soorten die ook hun oorsprong vinden op Tasmanië en in delen van southeast-Australië. Deze planten zijn perfect aangepast aan barre omstandigheden zoals koude winden, felle zon en schrale bodems. In hun natuurlijke habitat groeien ze vaak op hoogtes boven de boomgrens, waar ze tussen rotsen en graslanden een opvallend accent vormen met hun zilvergroene bladeren en margrietachtige bloemen.
Wat de Celmisia uniek maakt, is de enorme variatie in bladvormen en groeiwijze. Van smalle, grasachtige bladeren tot brede, viltige rozetten met een zilverachtige glans – waarschijnlijk bestaat er geen ander alpine of sub-alpine geslacht dat zo’n diversiteit toont. De bloemen doen denken aan asters of margrieten en verschijnen meestal in de lente of vroege zomer, vaak wit met een geel hart, wat zorgt voor een prachtig contrast tegen het grijsgroene loof.
Voor zover ik weet is Celmisia niet te koop bij Nederlandse tuincentra, maar via gespecialiseerde kwekerijen en online plantenverkopers in het buitenland zijn er zeker mogelijkheden. Zo biedt de jaarlijkse alpine plantenmarkt in de Botanische Tuin van Berlijn een uitstekende kans om deze zeldzame soorten aan te schaffen. Een bevriende plantenliefhebber tipte mij dat daar regelmatig verschillende soorten Celmisia worden aangeboden door gespecialiseerde kwekers.
Zelf heb ik jaren geleden een exemplaar besteld bij een gespecialiseerde kweker in Schotland. Tot op de dag van vandaag staat deze plant fier in onze tuin, wat aantoont dat bepaalde soorten prima winterhard zijn onder Nederlandse omstandigheden – mits ze goed gedraineerd staan. Soorten die bekendstaan om hun winterhardheid zijn onder andere Celmisia asteliifolia, Celmisia longifolia en Celmisia spectabilis, waarvan we laatstgenoemde inmiddels al enkele winters succesvol in de tuin hebben staan.
Verzorging:
Voor Celmisia geldt ‘niet te droog’ en ‘niet te heet’. Dus een plekje op de halfschaduw is ideaal en in de zomer regelmatig water geven.
Stekken:
De plant delen is de manier is om de plant te vermeerderen.
Zaaien:
Het zaad heeft geen voorbehandeling nodig en kan dus direct (oppervlakkig) gezaaid worden. Helaas is het mij nog nooit gelukt om de plant te verkrijgen uit zaad.
Winterhard:
De soort spectabilis is winterhard en heeft hier nog nooit schade gehad.
Verkrijgbaarheid:
Planten zijn soms te koop op de Alpine plant markt van de Botanische tuin in Berlijn. Verder zijn celmisias te koop in Groot Brittannië. Zaden bestelt u bijvoorbeeld bij nzseeds en anders via eBay
2018 Update:
Celmisia spectabilis staat sinds 2013 bij ons in de tuin en staat er in 2020 nog steeds. De plant is dus goed opgewassen tegen onze soms koude winters, maar moet in de zomer zo nu en dan wel een drupje water hebben.